Diagnoza ryzyka i podejrzenia dysleksji, czyli specyficznych trudności w opanowaniu umiejętności poprawnego czytania i pisania przeprowadzana jest u mnie w oparciu o:
- wywiad z rodzicami,
- próby badające poziom poprawności i tempa czytania,
- próby sprawdzające umiejętność pisania: ze słuchu, z pamięci, odwzorowywania
- programu SKALA RYZYKA DYSLEKSJI.
Na podstawie wyników prób możliwe jest ocenienie podłoża trudności dziecka. Problemy w nauce czytania i pisania mogą mieć charakter słuchowy, wzrokowy lub ruchowy. Zdarza się, że występują jednocześnie zaburzenia w zakresie percepcji wzrokowej, słuchu fonematycznego oraz możliwości motorycznych dziecka.
Przyczyną trudności w opanowaniu umiejętności szkolnych nie zawsze jest dysleksja, mogą nią być innego typu fragmentaryczne deficyty rozwojowe lub całościowe zaburzenia rozwoju psychoruchowego.
Dzięki szczegółowej procedurze diagnostycznej oceniam się rodzaj trudności i proponuję indywidualnie zaprogramowane działania terapeutyczne.
Dysleksja objawy
Objawy dysleksji wskazujące na możliwość wystąpienia trudności szkolnych rodzice mogą zaobserwować we wczesnym dzieciństwie. Wtedy jeszcze trudno połączyć zachowanie i umiejętności dziecka z przyszłymi deficytami i samą dyseksją. Im dziecko jest starsze, tym bardziej jego trudności mają już specyficzny- dyslektyczny – charakter. We wczesnych etapach rozwoju mówimy o ryzyku dysleksji, czyli zaburzeniach w rozwoju psychoruchowym i poznawczym, które mogą warunkować wystąpienie specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu (M. Bogdanowicz). Pamiętać jednak należy, że „dziecko z ryzyka dysleksji nie musi stać się osobą z dysleksją.” (G. Krasowicz-Kupis)
1. Objawy ryzyka dysleksji w wieku niemowlęcym:
- opóźniony lub nietypowy rozwój ruchowy, asymetryczne ułożenie ciała,
- opóźniony rozwój chwytu,
- opóźnienia w rozwoju mowy – opóźnienie gaworzenia.
2. Objawy ryzyka dysleksji w wieku poniemowlęcym:
- opóźniony rozwój ruchowy, trudności z utrzymaniem równowagi,
- osłabiona sprawność manualna, nieporadna samoobsługa, mała sprawność w zabawach manipulacyjnych,
- zaburzenia w zakresie percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej, brak prób samodzielnego rysowania, nieumiejętność odwzorowywania linii (ok. 2 lat) i koła (3 lata),
3. Objawy ryzyka dysleksji w wieku przedszkolnym:
- słaba koordynacja ruchów całego ciała, kłopoty z utrzymaniem równowagi,
- słaba sprawność rąk,
- zaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa: trudności z konstruowaniem budowli z klocków, kłopoty z układankami, puzzlami, problemy i niechęć do rysowania, nieprawidłowy chwyt, trudności w czynnościach samoobsługowych,
- opóźniona lateralizacja, brak przejawów preferencji ręki,
- słaba orientacja w schemacie ciała,
- opóźniony lub zaburzony rozwój mowy: przekręcanie wyrazów, trudności z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów i aliteracji,
- trudności z zapamiętywaniem wierszyków, piosenek, sekwencji nazw),
- mały zasób słów, duża liczba błędów gramatycznych,
- zaburzone procesy automatyzacji w obszarze integracji percepcyjno-motorycznej.
4. Objawy ryzyka dysleksji u dziecka 6-letniego:
- obniżona sprawność ruchowa, kłopoty z równowagą, obniżona sprawność manualna, niepoprawne rysowanie lub malowanie, trudności z wycinaniem,
- lateralizacja opóźniona, nieustalona,
- zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej: trudności z rzucaniem i chwytaniem piłki, trudności z odwzorowywaniem (szlaczki, figury), problemy z różnicowaniem kształtów,
- opóźniony lub zaburzony rozwój mowy: wady wymowy, przekręcanie wyrazów, błędy gramatyczne, zaburzenia słuchu fonematycznego, trudności w zapamiętywaniu wierszy,serii poleceń i nazw,
- opóźnienie rozwoju orientacji w schemacie ciała: trudności ze wskazywaniem stron ciała i przestrzeni,
- zaburzenia orientacji w czasie – trudności z określaniem pory dnia, roku, daty,
- trudności w opanowaniu podstaw nauki czytania i pisania: wolne tempo czytania, głoskowanie i kłopoty z syntezą lub szybkie tempo czytania , przekręcanie wyrazów, problemy ze zrozumieniem,
- nieprawidłowy kierunek pisania liter, wyrazów. (G. Krasowicz-Kupis)
5. W przypadku zauważenia omówionych trudności, należy zgłosić się z dzieckiem na diagnozę psychologiczno-pedagogiczną w celu oceny ryzyka wystąpienia dysleksji lub zdiagnozowania dysleksji rozwojowej oraz ustalenia najwłaściwszych dla dziecka form i sposobów pracy terapeutycznej. Ważna jest świadomość, że im wcześniej zostaną podjęte działania wspierające rozwój dziecka, tym efekty pracy będą lepsze.
|